Απικο
Ψαρότοποι: Δημιουργία στα «Μέτρα» μας
Για την πραγματοποίηση επιτυχημένων εξορμήσεων, ο ψαράς βρίσκεται σε μια διαρκή αναζήτηση νέων ψαρότοπων. Όσο περισσότερους γνωρίζει, τόσο μεγαλύτερο πλεονέκτημα έχει προκειμένου να πετύχει μια καλή ψαριά. Φυσικά, σε μια εποχή που τα ψάρια είναι όλο και περισσότερο δύσκολα να πιαστούν, ο ψαρότοπος αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό για όλους και έτσι είναι πολύ δύσκολο να μάθουμε από κάποιο συνάδελφο, νέα, καλά σημεία, με άφθονα ψάρια.
Σκοπός μας δεν είναι να σας υποδείξουμε ένα νέο ψαρότοπο, αλλά κάτι πολύ πιο χρήσιμο: τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσετε να δημιουργήσετε το δικό σας προσωπικό ψαρότοπο, όπου εσείς επιθυμείτε.
Θυμάμαι όταν είμαστε πιτσιρικάδες, τα καλοκαίρια τρέχαμε νωρίς το απόγευμα στο μεγάλο λιμάνι, για να πιάσουμε θέση δίπλα στο σπασμένο ντόκο, όπου το σούρουπο μαζεύονταν οι μεγάλοι κέφαλοι. Όποιος προλάβαινε τη «λακουβίτσα» (έτσι λέγαμε το συγκεκριμένο σημείο), είχε τα περισσότερα τσιμπήματα. Όταν απομακρυνόμαστε από εκεί οι τσιμπιές λιγόστευαν ή και εξαφανίζονταν εντελώς. Βλέπετε τα ψάρια είχαν τις προτιμήσεις τους…
Με τον ερχομό του φθινοπώρου, το σκηνικό άλλαζε ριζικά. Τότε διαλέγαμε να ψαρέψουμε κυρίως πρωινές ώρες και αναζητούσαμε θέση κοντά στη γωνία, εκεί που το γρι-γρι τίναζε τα δίχτυα του. Μονάγκιστρα με ψιλό γοπάκι ή ψάρεμα απίκο-μπολονέζ με δόλωμα φιλέτο ψαριού, έδιναν μεγάλα λαβράκια, κεφάλους, γοφάρια, λίτσες, κυνηγούς, κοκάλια.
Το χειμώνα είχε την τιμητική του το εσωτερικό λιμάνι και μάλιστα η πλωτή εξέδρα, όπου καταμεσήμερο παίρναμε πολλά και μεγάλα ψάρια με την τεχνική του εγγλέζικου, δολώνοντας μύδι ή φιλέτο σαρδέλας, και αργότερα, όταν έκανε την εμφάνισή του, με μπικατίνι.
Την άνοιξη τα πράγματα ήταν δύσκολα και οι ψαράδες λιγοστοί. Συνήθως δεν καταφέρναμε να βρούμε τα ψάρια μαζεμένα σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο, και μόνο με δυνατούς καιρούς και πολύ θολά νερά κατορθώναμε να τα συγκεντρώσουμε, χρησιμοποιώντας μεγάλη ποσότητα μαλάγρας.
Αυτά συνέβαιναν στην περιοχή μου και τα δικά μου «λημέρια». Αργότερα, όταν ξεκίνησα να επισκέπτομαι και άλλες περιοχές, διαπίστωσα ότι και εκεί το σκηνικό ήταν ανάλογο. Τα ψάρια είχαν παντού τα δικά τους σημεία όπου μαζεύονταν, και οι ντόπιοι ψαράδες είχαν τον πρώτο ρόλο, αφού τα γνώριζαν πολύ καλύτερα από εμάς τους επισκέπτες.
Θυμάμαι ότι αρκετές φορές καλά-καλά δε χωράγαμε κοντά στα «επίμαχα» σημεία και αναγκαζόμασταν να απομακρυνθούμε, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να μην παίρνουμε τσιμπιά. Τότε ήταν που προβληματιστήκαμε έντονα για το φαινόμενο αυτό. Η εξήγηση μπορεί να μην φαινόταν αρχικά απλή, όταν όμως το καλοσκεφτήκαμε ήταν εύκολη και λογική.
Τα ψάρια, όπως άλλωστε συμβαίνει και με εμάς τους ανθρώπους, συνηθίζουν σε κάποια γεγονότα. Έτσι, εκεί που μαθαίνουν ότι έχει τροφή, εκεί θα πάνε να την αναζητήσουν. Όταν λοιπόν όλοι οι ψαράδες μαλαγρώνουν μια συγκεκριμένη περιοχή στο λιμάνι, αυτήν θα προτιμήσουν για να τραφούν όταν πεινάσουν. Αν αυτό γίνεται σε καθημερινή βάση, τότε τα ψάρια θα ακολουθούν τη συνήθειά τους καθημερινά και μάλιστα θα είναι πιστά στο ραντεβού τους με ακρίβεια, μαθαίνοντας ακόμα και το ωράριο που υπάρχει τροφή.
Τα καλοκαίρια, οι απικατζήδες αναζητούν τους κεφάλους με το πρώτο σκοτάδι, γιατί την ημέρα επικρατεί μεγάλη ζέστη. Λογικό είναι λοιπόν και τα ψάρια να μαζεύονται κοντά στο σούρουπο και να τσιμπούν όλο το βράδυ. Το φθινόπωρο τα ψαροκάικα ξεψαρίζουν τα δίκτυα τους τις πρωινές ώρες και είναι φυσικό τα ψάρια να συγκεντρώνονται στα μαλαγρωμένα κομμάτια, πάντα τις πρωινές ώρες. Αν θέλουμε να τα ψαρέψουμε, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ψαροδόλι και μάλιστα να κατηφορίζει στο βυθό πολύ αργά, με ελάχιστο έως καθόλου πρόσθετο βάρος. Σε περιοχές όπου το ξεψάρισμα γίνεται το απόγευμα, τα ψάρια μαθαίνουν να μαζεύονται απόγευμα. Τότε, και ειδικά στα κρύα απογεύματα του χειμώνα, μπορούμε δολώνοντας ένα απλό μονάγκιστρο δολωμένο με ζωντανό σπάρο ή γοπί, να πάρουμε τα μεγάλα λαβράκια τα οποία προσεγγίζονται δύσκολα με άλλους τρόπους.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι η κάθε περιοχή έχει τους δικούς της ψαρότοπους και εκεί πρέπει να αναζητήσουμε τα ψάρια. Αν πάμε αλλού, οι πιθανότητές μας λιγοστεύουν.
Λογικό είναι να μας έρθει στο νου το εξής εύλογο ερώτημα: εμείς που δε γνωρίζουμε ψαρότοπους ή δεν ξέρουμε τις κατά τόπους συνήθειες των ψαριών και των ψαράδων της περιοχής, τι κάνουμε; Η απάντηση είναι απλή. Δημιουργούμε το δικό μας ψαρότοπο, στο σημείου όπου επιθυμούμε. Ας δούμε το πώς…
Δημιουργία ψαρότοπου
Η δημιουργία νέων ψαρότοπων δεν είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί, αρκεί να βρισκόμαστε κοντά στο σημείο που επιθυμούμε να δημιουργηθεί. Ανάλογα με τον αγαπημένο μας τρόπο ψαρέματος, την τοποθεσία που ψαρεύουμε (λιμάνι, βράχο ή ακτή) και τις δεδομένες ιδιαιτερότητές της, αναζητούμε την περιοχή και ειδικότερα το σημείο που θέλουμε να συγκεντρώσουμε τα ψάρια. Αν πρόκειται για λιμάνι, θα επιλέξουμε ένα σημείο άνετα προσβάσιμο, αν πρόκειται για βράχο, κάποιο σημείο εύκολα προσεγγίσιμο και βολικό για την τοποθέτηση του εξοπλισμού μας, κοκ.
Αφού βρούμε την περιοχή, θα προσπαθήσουμε να συγκεντρώσουμε τα ψάρια της ευρύτερης ζώνης κοντά μας. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε πώς θα τα ψαρέψουμε και την καλύτερη ώρα για να ξεκινήσουμε το μαλάγρωμα με το οποίο θα επιχειρήσουμε να τα ξεγελάσουμε. Η προσέλκυσή τους θα γίνει με τακτικό μαλάγρωμα και συστατικά παρόμοια του δολώματος. Έτσι, αν το δόλωμα είναι ζυμάρι, μπορεί το μαλάγρωμα να γίνει με ψωμί, ενώ αν το δόλωμα είναι ψαροδόλι, με ψάρια. Το ρίξιμο της μαλάγρας θα πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες ώρες και τις επόμενες μέρες θα ξεκινήσουμε το ψάρεμά μας αυτές τις ώρες.
Παραδείγματα
Ας δούμε όμως κάποια παραδείγματα για να εμπεδώσουμε όσα είπαμε παραπάνω:
Ψάρεμα απίκο σε λιμάνι, με «τυρένιο» ζυμάρι
Επιλέγουμε την περιοχή του λιμανιού που θέλουμε να ψαρέψουμε τις προσεχείς μέρες, έχοντας αρκετά βρεγμένα ψωμιά σε ένα κουβά. Αφού απομακρύνουμε το νερό και τα ανακατέψουμε με λίγο τρίμα τυριού, τα ρίχνουμε στο νερό την ώρα που υπολογίζουμε να ξεκινήσουμε το ψάρεμα στις επόμενες εξορμήσεις μας, και φεύγουμε. Το ίδιο θα φροντίσουμε να γίνει και την επόμενη, τη μεθεπόμενη, αλλά και όσες μέρες μπορούμε πριν τη μέρα ψαρέματος. Την «επίμαχη» μέρα, θα ρίξουμε στην αρχή ελάχιστη μαλάγρα (πολύ λιγότερη από τις προηγούμενες φορές) και θα ξεκινήσουμε το ψάρεμά μας. Να είστε βέβαιοι ότι τα ψάρια θα έχουν μαζευτεί γρήγορα κάτω από τα αγκίστριά σας.
Ψάρεμα μπολονέζ με μπικατίνι
Επιλέγουμε την περιοχή και την ώρα που θέλουμε να ψαρέψουμε, και στη συνέχεια ρίχνουμε μια χούφτα μπικατίνι. Το ίδιο επαναλαμβάνεται αρκετές συνεχόμενες μέρες. Τη μέρα του ψαρέματος θα ρίξουμε πιο λίγα μπικατίνι και την αρματωσιά μας δολωμένη μαζί. Τα ψάρια θα μας περιμένουν.
Ψάρεμα εγγλέζικο για λαβράκια, γοφάρια, κυνηγόψαρα με ζωντανό δόλωμα
Εδώ προσπαθούμε να μαζέψουμε τα διάφορα μικρόψαρα σε μια περιοχή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με σκέτο βρεγμένο και τριμμένο ψωμί, ενώ και σε αυτή την περίπτωση κρίνεται απαραίτητη η επανάληψη του μαλαγρώματος για πολλές συνεχείς ημέρες, πάντα την ίδια ώρα. Τη μέρα του ψαρέματος, ταυτόχρονα με το ρίξιμο βρεγμένων και τριμμένων ψωμιών στο νερό, ρίχνουμε πονηρά, με τρόπο, και ένα μικρόψαρο δολωμένο στο αγκίστρι μας.
Ο ψαρότοπος του Παναγή
Ο Παναγής είναι ένας φίλος που δουλεύει τα καλοκαίρια σε ουζερί, σε ένα αρκετά μεγάλο λιμάνι. Δεινός απικατζής, με ειδικότητα στους κεφάλους. Μάλιστα, αν ο κέφαλος δεν είναι κιλίσιος τον επιστρέφει αμέσως στο νερό. Είναι ένας από τους πολλούς που έχει δημιουργήσει το δικό του ψαρότοπο, όπου καταφέρνει να πιάνει μεγάλα ψάρια εύκολα, όταν τον επισκέπτεται στο εβδομαδιαίο ρεπό του. Ο τρόπος δημιουργίας και συντήρησης του ψαρότοπου είναι ο εξής: Με το που τελειώνει τη δουλειά από το ουζερί, παίρνει ψαροκόκαλα, γαρίδες, απομεινάρια τυριών κ.α. και τα ρίχνει σε συγκεκριμένο σημείο στο λιμάνι. Αυτό γίνεται καθημερινά τις μέρες της δουλειάς. Όταν έχει ρεπό κάνει τη βόλτα του με τους φίλους του, και την ώρα περίπου που τελείωνε τις άλλες φορές τη δουλειά, πηγαίνει στο μαλαγρωμένο σημείο και ψαρεύει. Περιττό να σας πως ότι τα ψάρια τον περιμένουν με «ανοικτό» το στόμα. Αυτός όμως ψαρεύει πολύ ορθολογιστικά και με το βλέμμα του στο μέλλον του ψαρότοπου. Έτσι, μόλις πάρει ένα-δύο μεγάλα, επιστρέφει στο σπίτι του να ξεκουραστεί.
Το ψάρεμα σε λιμάνια με απίκο και ζυμάρι αποτελεί από μόνο του ένα συνεχές μαλάγρωμα της περιοχής. Καθώς ο ψαράς σηκώνει το καλάμι του το δόλωμα θρυμματίζει και φεύγει από τη σαλαγκιά κατευθυνόμενο προς το βυθό. Συνεπώς σημεία με απικατζήδες ψαράδες θεωρούνται καλοί τόποι για να καθίσουμε να ψαρέψουμε, εφόσον αυτοί φύγουν, με τη δικιά μας τεχνική.
Αυτό ήταν κάτι που το είχε καταλάβει ο κυρ Λάκης και πάντα ερχόταν στο λιμάνι που ψάρευα απίκο λίγο προτού αποχωρίσω για το σπίτι. Κάποιες φορές που τα ψάρια μού τσιμπούσαν, καθόταν ώρες ολόκληρες περιμένοντας την αποχώρησή μου κάνοντάς μου παρέα και λέγοντάς μου παλιές ψαράδικες ιστορίες καθώς επίσης για την πλούσια ψαριά που πραγματοποίησε την προηγούμενη μέρα που ψάρεψε στον «τόπο» μου.
Τα ψάρια μου έλεγε, μαθαίνουν γρήγορα που έχει τροφή και έρχονται, όπου παραμένουν εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμη και μετά την έλλειψη της. Έτσι όσο εγώ ψάρευα και το δόλωμα σκορπούσε στο βυθό τα ψάρια μαζευόντουσαν και παράμεναν εκεί για αρκετή ώρα μετά που έφευγα. Ακόμη και αν δεν έπαιρνα τσιμπιές κατά τη διάρκεια του ψαρέματός μου γιατί αυτά διέκριναν τις πετονιές και καταλάβαιναν την παγίδα της σαλαγκιάς, κυκλοφορούσαν από κάτω περιμένοντας το δόλωμα να σκορπίσει.
Με το που έφευγα ο κυρ Λάκης έβγαζε από τη τσέπη του ένα μικρό καρουλάκι με λεπτή πετονιά, έδενε στην άκρη ένα ψιλό ζοκάκι και το δόλωνε είτε με ζωντανή γαριδούλα που είχε βγάλει με την απόχη από τα βραχάκια του μόλου είτε με φρέσκια σωλήνα. Ξετύλιγε γύρω στα πέντε μέτρα και το έριχνε μπροστά του. Δεν προλάβαινε αυτό να πλησιάσει στο πάτο και το ψάρι είχε ήδη πιαστεί. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερνε να πάρει μουρμούρες αξιόλογες, τσιπούρες που ξεπερνούσαν το μισό κιλό, αρκετούς μεγάλους σπάρους και κάποια ξεχασμένα από τον χρόνο λαβράκια και σαργούς. Συνήθως η ψαριά του ήταν πλουσιότερη από τη δικιά μου, πιο σύντομη σε διάρκεια αφού δεν ψάρευε πάνω από δυο ώρες και με εξοπλισμό πολύ πιο λιτό. Το μυστικό της επιτυχίας του το ψάρεμα σε έναν ψαρότοπο που το δημιουργούσα χωρίς να το αποσκοπώ και ο κυρ Λάκης τον εκμεταλλευόταν με τον καλύτερο τρόπο.
Διευκρινίσεις-συμβουλές
- Αν δε μπορούμε, δεν είναι απαραίτητο να επισκεπτόμαστε το σημείο καθημερινά για μαλάγρωμα. Φθάνει το μαλάγρωμα να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (πχ. ανά διήμερο).
- Τα πρώτα μαλαγρώματα μπορούν να γίνουν με μαλάγρες διαφορετικής σύστασης σε σχέση με το δόλωμά μας. Οτιδήποτε είναι φαγώσιμο για τα ψάρια είναι καλό. Στο μαλάγρωμα όμως που θα γίνει μία ή περισσότερες μέρες πριν το ψάρεμα, είναι απαραίτητη μαλάγρα παρόμοια με το δόλωμά μας.
- Το πόσες συνεχόμενες μέρες θα χρειαστεί να μαλαγρώσουμε ένα σημείο για να γίνει ψαρότοπος, εξαρτάται από την περιοχή. Γενικά όμως, περισσότερες φορές είναι καλύτερες από τις λιγότερες.
- Ακόμη και ένα απλό αλλά επιμελημένο μαλάγρωμα πριν από το ψάρεμα, συντελεί στη δημιουργία ενός πρόσκαιρου ψαρότοπου. Μόνο που την επόμενη φορά τα ψάρια δεν πρόκειται να μαζευτούν, αν δεν ρίξουμε πρώτα μαλάγρα.
- Ακόμη και να μη μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ψαρότοπο με συνεχές μαλάγρωμα, ας φροντίσουμε τουλάχιστον όταν πηγαίνουμε σε μια περιοχή, να ψαρεύουμε συνεχώς στο ίδιο ακριβώς σημείο. Έτσι δημιουργούμε ψαρότοπο κατά έναν τρόπο. Άλλωστε οι ψαρότοποι στα κατά τόπους λιμάνια δημιουργήθηκαν έτσι ακριβώς, επειδή κάποιοι ψαράδες επέλεξαν ένα συγκεκριμένο σημείο να εγκατασταθούν.
- Στον ψαρότοπο που δημιουργήσαμε ή σκεπτόμαστε να δημιουργήσουμε, ας συνεργαστούμε με άλλους φίλους ψαράδες ώστε να μπορέσει να πραγματοποιηθεί όσο γίνεται γρηγορότερα και πλουσιότερα. Όταν πολλά άτομα ψαρεύουν έναν τόπο και ξέρουν να τον διαχειρίζονται σωστά (απελευθέρωση μικρών ψαριών, σίγουρα πιασίματα κ.α.), δεν τον χαλούν, αλλά αντιθέτως τον εμπλουτίζουν.
- Παρόμοια με την ακτή, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα δικό μας ψαρότοπο και για ψαρέματα από σκάφος. Ας σκεφτεί ο καθένας μας πως μπορεί αυτό να πραγματοποιηθεί…